Cyberbezpieczeństwo stało się jednym z najgorętszych obszarów na rynku pracy IT, a specjaliści ds. bezpieczeństwa cyfrowego są dziś poszukiwani na wagę złota. W Polsce obserwujemy prawdziwy boom na ekspertów od cyberbezpieczeństwa – firmy zabiegają o nich, oferując coraz wyższe wynagrodzenia. Trend ten wpisuje się w zjawisko globalne: według raportu ManpowerGroup aż 41% dyrektorów IT na świecie wskazuje bezpieczeństwo cyfrowe jako top priorytet inwestycji w 2025 r., podczas gdy globalnie brakuje niemal 5 milionów wykwalifikowanych specjalistów w tej dziedzinie. Co sprawia, że cyberbezpieczeństwo uchodzi za „nowy złoty zawód” i dlaczego Polscy eksperci są tak cenieni w kraju oraz za granicą?
Dlaczego rośnie zapotrzebowanie na specjalistów ds. cyberbezpieczeństwa?
W ostatnich latach lawinowo rośnie liczba cyberataków wymierzonych w firmy, instytucje publiczne i użytkowników prywatnych. Eksperci wskazują, że aż 66% firm w Polsce doświadczyło w 2023 roku przynajmniej jednego incydentu cyberbezpieczeństwa, a co dziesiąta firma padła ofiarą ponad 30 incydentów. Ataki ransomware, phishing, wycieki danych – to dziś codzienność, która zmusza przedsiębiorstwa do zwiększania inwestycji w zabezpieczenia. Średni koszt pojedynczego naruszenia danych na świecie sięga już 4,88 mln dolarów, a globalne straty powodowane przez cyberprzestępczość mogą w tym roku osiągnąć rekordowe 10,5 bln dolarów. Żadna firma nie chce ponosić takich kosztów ani ryzyka utraty reputacji, więc popyt na ekspertów, którzy potrafią zapobiegać atakom i chronić dane, rośnie wykładniczo.
Dynamiczny rozwój nowych technologii również napędza zapotrzebowanie na specjalistów security. Upowszechnienie chmury obliczeniowej, Internetu Rzeczy (IoT) czy pracy zdalnej sprawia, że infrastruktura IT staje się coraz bardziej złożona i rozproszona. Większa powierzchnia ataku oznacza więcej potencjalnych luk do zabezpieczenia – firmy potrzebują więc fachowców, którzy zadbają o bezpieczeństwo sieci, aplikacji i urządzeń w tych nowych warunkach. Równocześnie cyberprzestępcy sięgają po zaawansowane narzędzia, w tym sztuczną inteligencję, by skuteczniej atakować. To powoduje, że po „dobrej stronie” też potrzebni są ludzie z umiejętnościami z zakresu AI/ML, aby móc przeciwdziałać inteligentnym zagrożeniom.
Nie bez znaczenia są także wymagania regulacyjne i zmiany prawne. W ostatnim czasie w Unii Europejskiej wprowadzono m.in. dyrektywę NIS2 oraz regulację DORA, które narzucają firmom – zwłaszcza w sektorze infrastruktury krytycznej i finansowym – bardzo rygorystyczne standardy cyberbezpieczeństwa. Przedsiębiorstwa muszą dostosować się do nowych przepisów, co jest możliwe tylko przy wsparciu wykwalifikowanego personelu technicznego. Krótko mówiąc: bez specjalistów ds. bezpieczeństwa IT organizacje nie są w stanie spełnić nowych norm ani odpierać coraz bardziej wyszukanych ataków.
Wszystkie te czynniki sprawiają, że specjaliści od cyberbezpieczeństwa są dziś pilnie poszukiwani. Co ważne, podaż wciąż nie nadąża za popytem – wiele firm ma problem ze znalezieniem odpowiednich kandydatów. Ponad połowa (53%) organizacji w Polsce przyznała, że największym wyzwaniem w osiągnięciu odpowiedniego poziomu zabezpieczeń jest trudność z rekrutacją i utrzymaniem wykwalifikowanych pracowników. Niedobór talentów oznacza, że ci najlepsi mogą przebierać w ofertach, a pracodawcy prześcigają się w proponowaniu lepszych warunków. Efekt? Wynagrodzenia szybują w górę, a kariera w cyberbezpieczeństwie kusi stabilnością i prestiżem.
Trendy na polskim rynku – płace rosną najszybciej w IT
Polski rynek cyberbezpieczeństwa rozwija się w imponującym tempie, odzwierciedlając globalne trendy. Jak zauważa Paweł Łopatka z firmy Experis, zapotrzebowanie na wyspecjalizowane kadry IT w Polsce bije rekordy, a wśród najbardziej deficytowych obszarów są właśnie cyberbezpieczeństwo, AI/ML, DevOps i cloud. Szczególny boom widać w sektorach takich jak finanse, bankowość, e-commerce, produkcja czy szeroko pojęte usługi IT, gdzie bezpieczeństwo danych stało się kluczowe. Firmy z tych branż otwierają setki nowych stanowisk związanych z bezpieczeństwem – od analityków SOC, przez specjalistów od chmury, po menedżerów ryzyka.
Wynagrodzenia w branży cyberbezpieczeństwa w Polsce rosną najszybciej spośród wszystkich specjalizacji IT[9]. W ubiegłym roku płace w bezpieczeństwie podskoczyły średnio o ponad 12%, podczas gdy w całym IT wzrost był niższy. Prognozy na kolejne lata przewidują dalsze imponujące wzrosty rzędu 14–16% rocznie, zwłaszcza w obszarach związanych z bezpieczeństwem chmury, sztuczną inteligencją oraz zgodnością z regulacjami (wspomniane NIS2/DORA). Oznacza to, że specjaliści mogą liczyć nie tylko na więcej ofert pracy, ale i coraz lepsze zarobki wraz z nabieraniem doświadczenia.
Warto przytoczyć konkretne liczby, które obrazują ten trend. Młodszy analityk w centrum operacji bezpieczeństwa (SOC) w Polsce może obecnie zarobić ok. 8–13 tysięcy zł brutto miesięcznie. Bardziej doświadczony tester penetracyjny otrzymuje często 16–22 tys. zł brutto, a ekspert ds. bezpieczeństwa chmury – od 20 do 30 tys. zł. Menedżer ds. cyberbezpieczeństwa w sektorze bankowym czy fintech to już wynagrodzenie rzędu 40–45 tys. zł brutto miesięcznie. Tak wysokie stawki plasują specjalistów security w gronie najlepiej opłacanych profesjonalistów na rynku. Co więcej, większość firm oferuje również benefity pozapłacowe, elastyczne formy współpracy (umowa B2B, praca zdalna) i szanse rozwoju, by przyciągnąć i zatrzymać talenty.
Najbardziej poszukiwane role i specjalizacje w cyberbezpieczeństwie
Skoro zapotrzebowanie jest tak duże, jakie konkretnie stanowiska cieszą się największym wzięciem? W cyberbezpieczeństwie istnieje wiele specjalizacji, ale kilka ról szczególnie wyróżnia się na rynku ze względu na skalę rekrutacji. Do najbardziej poszukiwanych obecnie należą m.in.: - Analityk SOC (Security Operations Center) – specjalista monitorujący systemy i sieci firmowe w trybie 24/7, wykrywający incydenty bezpieczeństwa i reagujący na nie na pierwszej linii. To właśnie analitycy SOC (często na poziomie junior) są jednymi z pierwszych stanowisk, na które rekrutują organizacje budujące zespoły cyberbezpieczeństwa. - Pentester (Tester penetracyjny) – ekspert ds. ofensywnego bezpieczeństwa, czyli etyczny haker. Jego zadaniem jest wyszukiwanie luk w zabezpieczeniach poprzez symulowane ataki na systemy i aplikacje. Pentesterzy z doświadczeniem są bardzo cenieni, bo pomagają firmom znaleźć słabe punkty, zanim zrobią to prawdziwi przestępcy. - Inżynier/Architekt Chmury (Cloud Security) – specjalista od zabezpieczania środowisk chmurowych. Coraz więcej danych i usług trafia do chmury (AWS, Azure, Google Cloud), stąd eksperci potrafiący chronić infrastrukturę cloudową są rozchwytywani. Tacy fachowcy muszą znać zarówno zagadnienia sieciowe, jak i specyfikę poszczególnych platform chmurowych. - Specjalista ds. bezpieczeństwa sieci – odpowiedzialny za ochronę sieci firmowej, konfigurację zapór ogniowych (firewalli), systemów wykrywania włamań (IDS/IPS) i innych zabezpieczeń na poziomie infrastruktury. Solidne podstawy z zakresu sieci i protokołów czynią z niego kluczowego członka zespołu IT. - Specjalista ds. bezpieczeństwa aplikacji / DevSecOps – ekspert czuwający nad tym, by oprogramowanie tworzone lub używane przez firmę było odporne na ataki. Analizuje kod pod kątem podatności, testuje aplikacje webowe i mobilne, a nierzadko współpracuje z deweloperami, wprowadzając elementy bezpieczeństwa w cykl tworzenia oprogramowania (DevSecOps). - Incident Response / Forensic Analyst – czyli specjalista reagowania na incydenty i informatyki śledczej. Kiedy dojdzie do ataku lub wycieku, taka osoba koordynuje działania naprawcze, zbiera dowody cyfrowe, analizuje ślady po hackerach i wdraża ulepszenia, by zapobiec powtórkom. W dobie ciągłych ataków rola ta jest niezwykle ważna – firmy chcą mieć pewność, że w razie incydentu ktoś kompetentny przejmie ster i zminimalizuje skutki.
Oczywiście, to nie wszystkie możliwe ścieżki – branża cybersecurity oferuje również role konsultantów, auditorów (np. do spraw zgodności z normami jak ISO 27001), inżynierów ds. kryptografii, czy specjalistów od bezpieczeństwa w systemach SCADA/IoT, i wiele innych niszowych specjalizacji. Kluczowe jest to, że niemal każda z tych ról obecnie jest na rynku na wagę złota – niezależnie, czy ktoś woli karierę „blue team” (obrona), czy „red team” (atak w celach testów), pracy nie brakuje.
Jakie umiejętności są dziś najbardziej cenione?
Zestaw pożądanych umiejętności w cyberbezpieczeństwie jest bardzo szeroki, bo obejmuje zarówno kompetencje techniczne, jak i miękkie. Do najważniejszych umiejętności twardych poszukiwanych przez pracodawców należą m.in.: - Znajomość sieci i systemów operacyjnych – solidne podstawy z działania sieci komputerowych (protokoły, architektura, urządzenia sieciowe) oraz systemów (Windows, Linux). Trudno zabezpieczać coś, czego się nie rozumie, więc ta wiedza to podstawa. - Umiejętność wykrywania i analizy zagrożeń – czyli praktyczna wiedza o tym, jak działają malware, ataki sieciowe, techniki hackerów. Analityczne podejście do logów, umiejętność korzystania z narzędzi typu SIEM do wykrywania anomalii czy zdolność do przeprowadzenia dochodzenia powłamaniowego (digital forensics) są bardzo cenione. - Bezpieczeństwo aplikacji i baz danych – rozumienie, jak projektować i testować aplikacje pod kątem bezpieczeństwa (np. OWASP Top 10 najczęstszych podatności), jak zabezpieczać bazy danych i chronić wrażliwe informacje. - Cloud security – jak wspomniano, kompetencje związane z chmurą są na topie. Specjaliści muszą znać narzędzia i dobre praktyki zabezpieczania usług w chmurze (kontenery, mikroserwisy, mechanizmy kontroli dostępu w AWS/Azure/GCP itp.). - Znajomość narzędzi i skryptów – swobodne posługiwanie się narzędziami hackerskimi i obronnymi (skanery podatności, metasploit, wireshark, nmap, antywirusy klasy EDR, itp.), a także umiejętność tworzenia własnych skryptów automatyzujących zadania (np. w Pythonie, PowerShellu).
Coraz częściej zwraca się też uwagę na umiejętność pracy z AI i uczeniem maszynowym w kontekście bezpieczeństwa. Tak jak cyberprzestępcy używają AI do ataków, tak firmy wdrażają rozwiązania AI do detekcji zagrożeń i analiz big data w bezpieczeństwie. Specjaliści, którzy łączą kompetencje security z wiedzą o ML, są szczególnie rozchwytywani. Ponadto, w związku z regulacjami, kompetencje z zakresu compliance (znajomość norm i przepisów dot. ochrony danych, audyt bezpieczeństwa) również zyskują na znaczeniu.
Nie można zapominać o umiejętnościach miękkich, które w tej branży bywają decydujące. Ciągłe uczenie się i nadążanie za zmianami to absolutna podstawa – krajobraz zagrożeń zmienia się tak szybko, że kto stoi w miejscu, ten się cofa. Pracodawcy szukają osób ciekawych świata, chętnych do ciągłego doskonalenia się, samodzielnego zdobywania wiedzy. Ważne jest też krytyczne myślenie i rozwiązywanie problemów – w bezpieczeństwie często trzeba łączyć fakty niczym detektyw i wyciągać wnioski z niejednoznacznych przesłanek. Dodatkowo przydają się komunikatywność i umiejętność pracy w zespole – specjaliści ds. bezpieczeństwa nieraz muszą edukować resztę firmy (np. prowadzić szkolenia dla pracowników, aby nie padali ofiarą phishingu) albo współpracować z innymi działami podczas incydentu. Krótko mówiąc, idealny ekspert cybersecurity to techniczny ninja, który potrafi się uczyć, adaptować i skutecznie komunikować.
Ścieżka kariery w branży bezpieczeństwa IT
Jak wygląda kariera w cyberbezpieczeństwie? Dobrą wiadomością jest to, że istnieje wiele dróg wejścia do tej branży i nie ma jednej „szablonowej” ścieżki. Wielu specjalistów zaczyna od pokrewnych ról IT – np. jako administratorzy systemów, sieciowcy czy programiści – i z czasem specjalizuje się w bezpieczeństwie. Coraz częściej dostępne są też stanowiska juniorskie stricte w cybersecurity, na które można aplikować nawet bez wieloletniego doświadczenia, jeśli posiada się podstawową wiedzę i zapał do nauki. Przykładowo, młodszy analityk SOC czy młodszy pentester to role startowe, gdzie początkujący zbierają pierwsze szlify pod okiem seniorów.
Edukacja i certyfikacje mogą znacząco pomóc w wejściu na rynek. W Polsce rośnie liczba kierunków studiów związanych z cyberbezpieczeństwem, ale wiele osób wybiera też kursy zawodowe i bootcampy, które koncentrują się na praktycznych umiejętnościach. Popularne certyfikaty (jak CompTIA Security+, CISSP, CEH, OSCP i inne) stanowią uwiarygodnienie kompetencji – ich zdobycie wymaga co prawda wysiłku, ale może wyróżnić kandydata w procesie rekrutacji. Co ważne, branża jest bardzo przychylna juniorom, o ile wykażą się entuzjazmem, podstawową wiedzą i chęcią rozwoju. Mentoring, programy stażowe i społeczność cybersecurity (np. konferencje, grupy online) dodatkowo ułatwiają stawianie pierwszych kroków.
Z czasem, poziom wiedzy i odpowiedzialności rośnie – specjalista na poziomie mid potrafi już samodzielnie prowadzić projekty bezpieczeństwa (np. wdrożenie nowego systemu ochrony, przeprowadzenie audytu bezpieczeństwa), a senior często koordynuje pracę zespołu lub doradza strategicznie biznesowi. Ścieżka kariery może podążyć w kierunku roli architekta bezpieczeństwa (projektowanie kompleksowych rozwiązań i strategii ochrony) bądź menedżera ds. bezpieczeństwa/CISO (zarządzanie całym obszarem bezpieczeństwa informacji w organizacji). Na najwyższych stanowiskach, poza wiedzą techniczną, liczą się już mocno umiejętności zarządcze i zrozumienie biznesu – ale finansowo i prestiżowo są to role bardzo atrakcyjne.
Warto podkreślić, że cyberbezpieczeństwo oferuje dynamiczną, ciekawą ścieżkę rozwoju. Nie jest to monotonna praca – zagrożenia ciągle ewoluują, projekty zmieniają się wraz z postępem technologicznym, więc ciągle pojawiają się nowe wyzwania. Taka kariera daje też duże poczucie misji – świadomość, że chroni się firmę (i jej klientów) przed realnym niebezpieczeństwem, zapobiega przestępstwom i pomaga budować zaufanie do cyfrowego świata. Dla wielu specjalistów to równie ważne, co wynagrodzenie.
Polacy na globalnym rynku cyberbezpieczeństwa – szanse i możliwości
Chociaż skupiamy się na rynku polskim, nie sposób pominąć globalnego kontekstu – zwłaszcza że polscy specjaliści cieszą się świetną renomą w świecie. Polska stała się jednym z europejskich liderów w dostarczaniu najwyższej klasy ekspertów IT, w tym ekspertów ds. bezpieczeństwa. Wiele międzynarodowych korporacji (jak np. IBM, Google, Microsoft) ulokowało w Polsce swoje centra cyberbezpieczeństwa lub zespoły Security Operations, aby korzystać z lokalnych talentów. Specjaliści z Polski – na czele z testerami penetracyjnymi, analitykami śledczymi czy inżynierami chmury – są cenieni na międzynarodowym rynku i coraz częściej zasilają zespoły takich gigantów jak Google czy Microsoft.
Co to oznacza dla osób planujących karierę? Przede wszystkim, otworem stoją możliwości pracy dla zagranicznych firm, często zdalnie lub w modelu hybrydowym, bez konieczności emigracji. Zachodnie rynki borykają się z jeszcze większym niedoborem talentów niż Polska, dlatego chętnie zatrudniają naszych fachowców, oferując przy tym bardzo konkurencyjne wynagrodzenia (często w euro lub dolarach). Dla tych, którzy jednak myślą o pracy za granicą, cyberbezpieczeństwo również jest świetnym wyborem – specjaliści z dobrą znajomością angielskiego mogą stosunkowo łatwo znaleźć angaż w innych krajach Europy (np. w centrach security w Londynie, Dublinie, Berlinie) czy w USA. Certyfikacje uznawane międzynarodowo ułatwiają taką ścieżkę, podobnie jak udział w globalnych konkursach typu Capture The Flag, gdzie Polacy nieraz odnoszą sukcesy i zdobywają rozgłos.
Reasumując, kariera w cyberbezpieczeństwie otwiera drzwi do pracy na całym świecie. To naprawdę uniwersalny zawód, w którym polski ekspert może zabezpieczać bank w Szwajcarii, fabrykę w USA czy agencję rządową w Australii – często bez wychodzenia z domu. W dobie globalnej cyfryzacji, granice geograficzne przestają mieć znaczenie, a umiejętności cyber-obrony są poszukiwane w każdym zakątku globu.